Reclaim the Middle Ages

Ylli . E para grua në listën e Nëntorit Kombëtar nuk ka si të mos jetë mbretëresha Teutë. Të tjera do të vijojnë në ditët në vijim. Teuta mbretëroi përmbi fisin e ardianëve nga viti 231 deri në 227 para Krishtit, duke zëvendësuar në këtë rol bashkëshortin e saj Agronin pas vdekjes e duke vepruar si regjente për djalin e tij nga martesa e parë, Pinin. Asokohe, mbretëria ardiane përfshinte një pjesë të mirë të Ilirisë në bregdetin Adriatik, nga Mali i Zi i sotëm deri në Shqipërinë e Mesme. Një historian grek i kohës, Polibi, ofron kur flet për të një përshkrim që na paraqet me idetë tërësisht të kundërta që grekët e qytetëruar dhe ilirët barbarë kanë pasur për figurën e femrës në shoqëri. Së pari, ka qenë gjë e rrallë a thuajse e padëgjuar që një qytet-shtet grek të mbretërohej ndonjëherë nga një grua. Siç është e natyrshme, ky nuk ishte zakon as mes ilirëve barbarë, por ardhja e Teutës në fron u bë e domosdoshme me vdekjen e parakohshme të mbretit të madh Agron nga të fes...

Usta Myzyri me orkestrën e tij. I radhës në hierarkinë shoqërore është rapsodi, ai që i këndon e mban gjallë kujtesën dhe shpirtin unik kombëtar. I përzgjedhuri im nga kjo kategori kaq jetike e shoqërisë është i madhi Isuf Myzyri. Arsyeja pse po zgjedh (kësaj here) një rapsod jo tipik e jo eposesh është sepse ai i këndoi shpirtit shqiptar, atij të natyrshëm e pa sforcim “qytetar”, në kohën kur Shqipëria kalonte nga tradita e saj e mirëruajtur edhe ndër 500 vite errësirë otomane në “qytetarizimin” komunist, nga natyra dhe rehatia me të në rrëmujën qytetase dhe garën për “sukses”. Usta Myzyri lindi në Elbasan më 8 mars 1881 në një familje të varfër, si shumë artistë nga ata të lindurit me dhuntinë. Vitet e rinisë së hershme nuk i kaloi në ndjekje të qëllimshme të talentit të tij, por duke siguruar jetesën si kopshtar, berber e çfarë pune t’i ofrohej. Mbrëmjeve pastaj mblidhej me shoqërinë për të kënduar këngët popullore qytetare të vendlindjes së tij, ku u dallua edhe për zërin...

Biskota me miell lendesh lisi dhe rrush të thatë. Receta për miellin nga lendet e lisit (versioni shkurt, pa historik dhe pa receta shtesë) është si më poshtë. Po vijoj me këtë version të shkurtuar, duke qenë se sezoni i lendeve kalon për pak dhe ndoshta doni të vijoni me procesin. Versionin e plotë do ta postoj gjatë ditëve në vijim, pasi të kem përfunduar procesin edhe vetë e të kem kështu foto për secilin hap. 1 – Mbledhim lendet në një pyll lisash (ndryshe quhet dushk dhe qarr). Mundohemi të dallojmë që të mos jenë lende me vrima, që do të thotë se kanë krimba. Sugjeroj të mbledhim të paktën një kilogram, që të kemi më shumë gjasa të përftojmë një sasi të mjaftueshme mielli në fund. Por mbani mend se parimi i mbledhjes së të mirave në natyrë është ky: merr aq sa të duhet dhe kurrë aq sa mund të dëmtosh vijimin e shtimit të natyrë. Pra, mos e vilni gjithë lisin, sepse lendet janë ato prej të cilave do të lindin lisa të rinj. Merrni rreth 1/10 e atyre që gjeni. 2 – I l...

Ramë Habili, vdiq 23 qershor 1951. Në hierarkinë time kombkujtuese, sot është radha e luftëtarëve për liri. Duke parë paradën e turpshme komuniste në bulevard (qëllimi parësor i së cilës është përçarja popullit, gjë për të cilën do të shkruaj veçmas), m’u duk më me vend të flas për atë që pa harxhuar më shumë se një plumb municion vrau pinjollin komunist Kajo Karafili (Kanan Tafili): do të flasim për trimin dhe bajraktarin e fshatrave kavajas, Ramë Habili. Ky është një personazh në kufijtë e legjendës në fisin tim (jo anëtar i tij), me gjithë historitë e shumta që tregoheshin për të dhe drojën e qartë që i ruhej emrit të tij edhe shumë kohë pas vdekjes. Ramazan Habili, i biri i Abaz Aga Habilit, lindi në fshatin e thellë kavajas Gjinaj-Habilajt në 1895 në një familje patriote që nderonte mbretin dhe si ligj të vendit njihte lirinë. Familja kishte pozitë shumë të nderuar e të druajtur në krahinën e Kavajës e më gjerë në Shqipërinë e Mesme, duke ruajtur në mënyrë të palëkundur ...

Mihal Grameno, 13 janar 1871 - 5 shkurt 1931 Hallka e hierarkisë kombëtare ka gjithmonë në përbërjen e saj ideale intelektualin, atë prej vërteti, që ka një marrëdhënie të mirëvendosur midis mendjes, zemrës dhe krahut, e që s’ë. Mihal Grameno lindi më 13 janar 1871 në Korçë (bre lalkë), ku qëndroi deri në 1885 e më pas u zhvendos në Rumani, si shumë shqiptarë intelektualë të kohës. Atje u njoh me koloninë shqiptare të Bukureshtit dhe u lidh me lëvizjen kombëtare, duke u caktuar në 1889 sekretar i shoqatës “Drita”. Si çdo intelektual që mendon drejt e që fuqitë trupore nuk i mungojnë as i përçmon, ai i shtoi figurës së tij edhe anën luftëtare duke iu bashkuar çetës së Kapedan Çerçiz Topullit që prej fillimeve të saj në 1907. Së bashku, ata përbënin një njësi drejtuese afër ideales, me Çerçizin si udhëheqës e strateg i lindur (edhe pse pjesa e tij intelektuale është ca e lënë në hije sot) dhe Mihalin si skribi, dokumentuesi e frymëzuesi në fjalë e këngë jo vetëm për çetën,...

Imzot Pjetër Bogdani lindi në Gur, afër Prizrenit, diku rreth vitit 1630, në një familje me anëtarë kleri dhe intelektualë. Ungji i tij, Andrea Bogdani, ishte Kryepeshkop i Shkupit dhe autor i një gramatike latinisht-shqip, e cila nuk i ka mbijetuar kohës. Vetë Pjetri arsimin fillestar e mori pranë françeskanëve në Bullgarinë e sotme e më pas në atë që quhej Kolegji Ilir në Ankona të Italisë, njësoj si Pjetër Budi dhe Frang Bardhi para tij. Me sa duket, bashkësia shqiptare në Italinë e kohës ishte aq e madhe sa duhej një kolegj emëruar enkas sipas etnisë së tyre. Shërbesën e tij si prift e nisi në Pult të Shkodrës, iu rikthye studimeve dhe u doktorua në filozofi e teologji në Romë, e më pas u bë Peshkop i Shkodrës për 21 vjet, Administrues i Arqipeshkvisë së Tivarit dhe, pas zëvendësues i të ungjit në Shkup pas vdekjes së këtij të fundit, duke administruar që atje edhe famullitë katolike të Serbisë. Gjatë luftës otomano-austriake, si kundërshtar i madh i errësirës otomane,...

Lec Shllaku në rolin e Gjon Kastriotit nga filmi "Skënderbeu". Po mendoja dje, nëse dikush do të më pyeste kush është shqiptari më i madh i të gjitha kohërave, si do të përgjigjesha? Një pyetje si kjo, natyrshëm do të më vinte t’i përgjigjesha menjëherë: “E thjeshtë fare! Gjergj Kastrioti!”. Admirimi që kam për të është i tillë që do të ma bënte përgjigjen të natyrshme thuajse në nivel të pandërgjegjshëm. Por pastaj po mendohesha edhe një herë. Pse vallë ishte aq i madh Gjegji? A kishte të bënte ekskluzivisht me karakterin dhe vendimet e tij në jetë e asgjë tjetër jashtë personit të tij? A ishte gjithçka e madhërishme e jetës së tij fryt veç i tiji apo edhe i divave mbi të cilët ishte ngritur për t’u lartësuar edhe më? Ngadalë, përgjigja e natyrshme se Gjergji është më i madhi po më bëhej disi mëdyshas. Dua të them, Gjergji mbetet më i madhi, por kush ishte i madhi që përgatiti rrugën para tij? Në ungjillin e Gjonit, Krishti thotë se dishepulli nuk është kurrë...