Reclaim the Middle Ages

Mos e hidh aq shpejt në plehra Hallouinin... pa e ditur për çfarë është vërtet. Ky shpjegim që do të ofroj me siguri mund të hasë në kundërshtim prej shumë bashkë-të krishterëve, në mënyrë pothuajse të kuptueshme. Hallouini i sotëm është veçse një festë e cekët tregtare, dhe kisha (protestante) e ka bërë punën e saj të mirë për mbjelljen e përçmimit ndaj gjërave pa vlerë. Vërtet, Hallouini, siç festohet sot nëpër botë, është i zhveshur nga çdo kuptim përtej degjenerimit dhe veshjes me nuanca që nuk kanë qenë qëllimi parësor i festës. Kjo është një festë e stërlashtë, e festuar në një mënyrë a një tjetër nga paraardhësit e gjithë Evropës (e më gjerë). Ne sot e festojmë realisht, edhe pse me kuptim tejet të hijezuar, në Ditën e Verës. Por shpjegimin e kësaj do ta lë për paragrafët e mëposhtëm. Historia e Hallouinit, apo festivaleve dhe ritualeve ku kjo ditë bazohet, shkojnë tepër pas në kohë për t’u përmendur këtu të gjitha, por unë do të jap një përmbledhje shumë të ngj

1) “Lisi bën mëkan’ e dega e kla.” (De Rada, 1866) ose “Lisat bënjën mëkata, degatë qajnë.” (Dine, 1908) “Mos u përkul para tyre dhe as mos u shërbe, sepse Unë, ZOTI, Perëndia yt, jam një Perëndi xheloz, që dënon paudhësinë e etërve mbi fëmijët e tyre deri në brezin e tretë dhe të katërt të atyre që më urrejnë.” – Eksodi 20:5 2) “Ku shkel turku, nuk mbin bar.” (Njësoj si kjo, por më e lashtë, në referencë të latinëve të Perandorisë Romake: Ku shkon Lata, shkon sëpata.) “Kurse rrogëtari, që nuk është bari, të cilit delet nuk i përkasin, sheh ujkun që po vjen dhe i braktis delet dhe ikën; dhe ujku i rrëmben dhe i shpërndan delet.” – Gjoni 10:12 3) “Gjën’ e neqezit e gëzon xhymerti.” “Njeriu i mirë u lë një trashëgim të bijve të tij, por pasuria e mëkatarit vihet mënjanë për të drejtin.” – Fjalët e Urta 13:22 4) “Gjëj’ e turkut, haj’e ujkut.” “Kujto atë që të bëri Amaleku gjatë rrugës kur dolët nga Egjipti; ai të doli përballë rrugës duke sulmuar nga

Ky këtu nuk është Halloween-i i vërtetë. Shihini më vëmendje këto foto të një varri ilir në shkëmb në fshatin Shtikë të Kolonjës. (Marrë nga faqja Albanian Archaeology në Facebook). Në shkëmbinj si ky, i pari i fisit varrosej me thesare ndër fiset evropiane ku hyjnë edhe ilirët. Më 30-31 tetor, që shihej edhe si hyrja për në errësirën e dimrit, fëmija shtatë vjeçar evropian shkonte dhe gërmonte në kësi varresh të të parëve të vet dhe merrte prej atje një armë apo një tjetër mjet të vyer. Duke kaluar këtë frikë (frika nga varrezat) dhe ritual, fëmija (djalë) i vërtetonte botës se e kishte fituar vendin e tij në fillin mes të shkuarës dhe të ardhmes, pra mes të parëve dhe mes pasardhësve. Prej traditave sociale si këto kemi edhe “mitin” e shpatës në shkëmb të mbretit Artur. Jo kushdo mund ta merrte shpatën nga shkëmbi, por veç ai që ishte i njëjti gjak, fis a racë e të parit që ishte i varrosur në atë shkëmb. Kur shkonte në këto varreza shkëmb (më parë

Motra e Hasan Agës, ilustrim i Gazmend Lekës “Dymbdhet’ pushk’ t’mjerin e kin marrë, hala shpirti agës nuk i ki’ dalë. Kur ka dalun çika e ka pa, sa të madhe çika paska britë! - Qyqja un, thot’, vlla e me kët ditë! Ather’ ka qit’ aga e i paska thanë: - Ti, moj motër, mos kjaj për mue, se unë mjeft mir’vedin e kam pague: shum’ kam vra, ma shum’ varrue! ...................................................... Agën shpirti e paska lanë! Po bërtet çika, po bisket! ...................................................... Kjau e briti çika dit’ e natë: - Banm’ o Zot qyqe! – çika ka thanë. Flakurim qyqe qenka çue. rrem më rrem gjithmon’ ka knue! ************************ Në këtë këngë të mrekullueshme e tejet të përshpirtshme (e gjeni të plotë në çdo përmbledhje të Eposit të Kreshnikëve), tri kafshë i shfaqen motrës pasi Hasan Aga ka vdekur, tri kafshë që janë ndër totemet themelore të mistikës dhe përshpirtjes evropiane. Kafsha e parë

Monedhë antike epirote me lisin e Dodonës dhe tri priftëreshat dudi të Zojsit atje. “T’lumit Zot, more, i kjoshim falë, si s’jem kanë e jetën na e ka dhanë!” - nga kënga “Rrëmbimi i së shoqes së Mujit” (ndryshe “Dikush do shumë, shumë dajak”) tek “Eposi i Kreshnikëve”) Gjithnjë e më shumë besoj se, të paktën në kohët tona më të hershme, por edhe shumë më tej para epokave monoteiste zyrtare, kombi pellazgo-ilir (Epiri është pjesë e ilirëve) besonte në një Zot të vetëm të qiellit. Ai që ne i themi sot Zot, që në lashtësi mendohet se thirrej Zojsi, e që “grekët” e vjetër i thonë Zeus. Ritet e Dodonës – ato para-olimpike e “greke” të lashta – flasin për diçka të tillë. Në gjithë eposin shqiptar, pavarësisht ndryshimeve e përshtatjeve për të pasqyruar zhvillimet e kohës dhe epokën kur eposi u hodh në letër, rapsodi (i cili në vetvete mund të konsiderohet si një lloj drejtuesi adhurimi në rolin e tij origjinal, si një lidhës midis Hyjit dhe historisë së njeriut më Të) fl

Përshkrim i një varangiani, ose rusi nordik, me mburojat e tyre. Mbiemrat Rustani, Rusteni, Rustami, Ristani, etj., si edhe shumë zona të banuara e më së shumti rurale sot nëpër Evropë, me shumë gjasa e marrin zanafillën nga fisi nordik/viking i Rusëve. Jo rusët gjysmë-sllavë të sotëm, por rusët nordikë/vikingë. Këta udhëtuan në drejtim të lindjes në Evropë dhe pikërisht prej tyre e ka marrë emrin populli i sotëm rus dhe gjithë Rusia. Më pas, shumë prej tyre zbritën në Bizant gjatë Mesjetës së hershme, ku qyteti me bukurinë e tij të madhërishme i bindi për bukurinë e Zotit të vërtetë. Kështu ndodhi edhe kthimi VULLNETAR i tyre (si rrallëkund në Evropë) në krishterim sipas ritit bizantin. Deri në kohën e sotme, Rusia, pasardhja e tyre, vijon të jetë kështjella më e fortë e krishterë që ka Evropa sot, ndryshe nga perëndimi që sot i shmanget emrit "kristian" apo edhe "pagan i traditës" me shpejtësi marramendëse drejt degjenerimit social. Interesant është

“Nemesis”, nga Alfred Rethel, 1837 Nemesis, perëndesha pellazgo-epirote ("greke") e hakmarrjes dhe vënies së drejtësisë kundër atyre që blasfemojnë apo mohojnë zotat. Nemesis = nëmsja, ajo që nëm, që mallkon të paperëndishmin. Ajo që nam. Si Bjeshkët e Namuna. Shqipja, gjuha e pellazgëve, epirotëve, ilirëve, populli zot shtëpie i Ballkanit deri në Frigji në Azinë e Vogël, nga Danubi deri në 3/4 e Turqisë. Nuk ka histori evropiane pa pastërti të historisë shqiptare.

Isa Boletini me do trima. Se si nuk është film historia e mëposhtme, vetëm perëndim-mjeri e di! Diplomati anglez Obri Herbert (Aubrey Herbert) përshkruan më poshtë takimin e tij ndërmjetësues me të madhin Isa Boletini. Ca njerëzve ndonjëherë u vihet shumë lehtë epiteti i madh, ca të tjerëve nuk u njihet sa duhet madhështia. Isa është i këtij sojit të dytë. Nuk e kam aspak të vështirë ta kuptoj mahnitjen e Herbertit nga të qenët në prani të një burri si Isa, nga ata me të cilët Evropa mburrej dikur, edhe pse mysliman: barbar, i besës jo hiles, me mençuri natyrore jo shkollore, me vlerësim aq të drejtë të situatës së Shqipërisë (sidomos Kosovës) para pavarësisë, me fqinj aq jo-fqinj që e rrethonin dhe e shtynin gjithnjë e më shumë drejt qëndrimit me skllavëruesin (fatkeqësisht, vendim shumë i drejtë për aq sa ishte), me parashikim aq të saktë të së ardhmes së Shqipërisë së bashkuar veri-jug: jugu, me shkollim më të mirë dhe dinakëri do të bënte që mesi dhe veriu i Shqipërisë,